Kupując samochód używany czy też nowy mamy prawo do rękojmi. Nie jest ważne to czy auto sprzedawane jest przez osobę prywatną, komis czy salon. Sprzedawcy używanych pojazdów często próbują uwolnić się od tej odpowiedzialności zasłaniając się tym, że rękojmia nie dotyczy przedmiotów używanych. Co to jest rękojmia i przez jaki czas od zakupu możemy z niej skorzystać?
Czym jest rękojmia
Jest to odpowiedzialność sprzedawcy względem kupującego, która unormowana jest przez przepisy Kodeksu Cywilnego (art. 556 k.c. i następne). Jeżeli sprzedana rzecz (w tym wypadku pojazd) posiada wadę fizyczną lub prawną wtedy to sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego. Oczywiście, aby móc skorzystać z rękojmi muszą wystąpić pewne warunki określone przez prawo tj.:
- Samochód ma wadę.
- Wada nie jest wynikiem normalnej eksploatacji pojazdu lub istnieje wbrew wcześniejszym zapewnieniom sprzedawcy o jej braku.
- Wada istniała w pojeździe jeszcze przed zawarciem umowy kupna - sprzedaży.
Kiedy nie możemy skorzystać z rękojmi?
Zgodnie z przepisami Kodeksu Cywilnego sprzedający i kupujący mogą wyłączyć, ograniczyć lub rozszerzyć rękojmię poprzez odpowiednie zapisy w umowie. Często spotykamy się z zapisami typu:
- “Kupujący oświadcza, że stan techniczny pojazdu jest mu znany i kupuje go w takim stanie, w jakim on się znajduje.”
- “Kupujący oświadcza, że zapoznał się przed zakupem ze stanem technicznym pojazdu.”
Inaczej natomiast wygląda zapis, który ogranicza rękojmię:
- “Kupujący oświadcza, że nabywa pojazd w takim stanie technicznym, w jakim aktualnie się znajduje i z tego tytułu nie będzie zgłaszał żadnych roszczeń do sprzedającego."
- "Strony umowy wyłączają zastosowanie art. 556 k.c."
- "Kupujący nie będzie wnosił roszczeń zgodnie z art. 558 § 1 k.c."
- "Kupujący zapoznał się ze stanem technicznym pojazdu będącego przedmiotem umowy i nie zgłasza do niego zastrzeżeń. W związku strony wyłączają uprawnienia Kupującego do dochodzenia roszczeń z tytułu wad pojazdu ujawnionych po dniu zakupu"
Jeśli jednak nie zauważyliśmy i podpisaliśmy taką umowę, nie należy od razu rezygnować z dochodzenia swoich praw. Warto poprosić o radę Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta, czy np. zapis na umowie jest zgodny z prawem. Poniżej znajduje się jeden z zapisów, który umieszczony został na liście klauzul niedozwolonych przez UOKiK i nie zadziała na naszą niekorzyść:
Nabywca potwierdza, że otrzymał pojazd kompletny i sprawny technicznie, bez wad, a w szczególności sprawdził wraz ze sprzedawcą sprawność wszystkich podzespołów mających wpływ na bezpieczeństwo pojazdu (…)
Problemem jest określenie “bez wad”, które nie można uznać za wiążące. Niemożliwe jest nabranie pewności, że pojazd faktycznie nie ma wad przed jego użytkowaniem. Może być to wada zatajona. Sprzedający niezależnie od zapisów na umowie, nadal odpowiada za wady zatajone podstępnie. Są to wady prawne i fizyczne, które spełniają poniższe warunki:
- sprzedający o nich wiedział i ukrył je lub sprawił, że ich wykrycie było niemożliwe lub bardzo trudne w chwili zakupu
- sprzedający o nich nie poinformował
- kupujący o nich nie wiedział
Przez jaki okres przysługuje rękojmia?
Sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi za fizyczne wady pojazdu, jeśli zostały one stwierdzone przed upływem dwóch lat od zawarcia umowy. Po odkryciu wady, konieczne jest sformułowanie oświadczenia o rozwiązaniu problemu (np. roszczenie o obniżenie ceny, rekompensatę, odstąpienie od umowy) nie później niż w terminie do jednego roku od dnia wykrycia wady. Roszczenia po tym terminie są dopuszczalne jedynie, gdy sprzedawca podstępnie zataił wadę. Co należy pamiętać formułując oświadczenie:
- musisz określić dochodzone roszczenie - rodzaj oraz wartość
- o stwierdzeniu wady niezwłocznie należy poinformować sprzedawcę
- należy udowodnić iż wady pojazdu nie są właściwe dla samochodu w danym wieku i nie wynikają z właściwego stanu wyeksploatowania
- warto skorzystać z pomocy rzeczoznawcy, który sporządzi potrzebne dokumenty potwierdzające wadę auta