Czasem zdarza się, że w lusterku zobaczymy inny kolor spalin niż byśmy oczekiwali. Czy oznacza on coś złego? Czy to jakaś awaria, a może tak powinno być? Inny kolor spalin nie zawsze prognozuje awarię, lecz zabarwienie dymu jest jednym z wyznaczników stanu technicznego naszego silnika i jego osprzętu.
Układ wydechowy sprawnego motoru wydziela spaliny o kolorze bezbarwnym. Czasem zdarzają się wyjątki, które nie trwają długo jak np. praca nierozgrzanego silnika zimą powoduje często wydzielanie się dymu o kolorze białym. Rozglądając się za nowym samochodem zwróćmy uwagę na kolor spalin. Intensywna barwa oznaczać może silnik cierpiący na szereg problemów, których usunięcie może być całkiem sporą inwestycją. Nietypowy kolor spalin oznaczać może uszkodzenie silnika, awarię jego osprzętu lub duże zmęczenie motoru. Gdy nasze auto zacznie wydzielać spaliny o niepokojącym kolorze, warto odwiedzić mechanika zanim będzie za późno, a koszty wzrosną.
Czym są spaliny i jak powinny wyglądać?
Spaliny to potoczna nazwa gazów wydechowych. To uboczny produkt powstający w procesie spalania benzyny w silnikach benzynowych oraz oleju napędowego w silnikach Diesla. W skład gazów wydechowych wchodzą: tlenek węgla, tlenki azotu, tlenki siarki, aldehydy, ozon oraz węglowodory.
Składy spalin regulowane są różnymi normami. Spowodowane jest to ekologią, gdyż spaliny to gazy, które nie są przyjazne środowisku. Zwłaszcza gdy wydobywają się z niesprawnego silnika. W motorach wysokoprężnych, aby spaliny były “czystsze” stosuje się filtry cząsteczek stałych, których zadaniem jest usuwanie sadzy i popiołu. Układ wydechowy nie tylko dba o wydobywanie spalin z silnika, ale również o ich oczyszczanie ze szkodliwych substancji.
Auto ze sprawnym silnikiem i jego osprzętem emituje dym o kolorze bezbarwnym - tak jak wspomnieliśmy wcześniej. Najczęstszym składnikiem, który nadaje zabarwienie to sadza, odpowiedzialna głównie za nadawanie gazom koloru czarnego. Drugim składnikiem są nie do końca spalone cząstki węglowodorów. Chwilowa zmiana ich zabarwienia nie oznacza awarii i potrzeby jechania do serwisu celem sprawdzenia całego silnika. Takie sytuacje zdarzają się zimą, gdy silnik jest nierozgrzany i dopiero co uruchomiony. Powodem tej zmiany koloru jest woda, która zgromadziła się w układzie wydechowym i po uruchomieniu silnika zaczyna odparowywać. Jeśli taki biały dym znika po rozgrzaniu silnika, nie ma powodów do obaw.
Czarny kolor natomiast to znak rozpoznawalny samochodów z silnikami wysokoprężnymi. Znamy powiedzenie “prawdziwy diesel musi dymić”, niestety jest to w połowie prawdą. Czarne spaliny wydobywają się z układu wydechowego, gdy silnik zostanie poddany chwilowemu obciążeniu. Zdarza się to najczęściej, gdy kierowca mocno wciśnie pedał gazu. W sytuacji, gdy spaliny tracą barwę czarną po odjęciu gazu może być to wina paliwa (oleju napędowego) złej jakości. Warto przy następnym tankowaniu zmienić stację i zobaczyć czy problem będzie występował. W silnikach bardziej zużytych jest to normalne i nie należy się obawiać, dopóki nie zostawiamy czarnej chmury, przez którą nic nie widać.
Jakie są niebezpieczne kolory spalin?
Gdy barwa biała i czarna utrzymują się przez dłuższy czas podczas użytkowania samochodu, jest to poważny sygnał ostrzegawczy dla właściciela. Równie niebezpieczna jest niebieska lub brunatna barwa spalin.
Jako opcjonalne rzeczy możemy jeszcze pamiętać o:
- Spaliny o barwie czarnej - przeważnie emitowane przez pojazdy z silnikami wysokoprężnymi. Powodem takiego koloru mogą być uszkodzone wtryskiwacze, przeważnie zbyt małego ciśnienia wtrysku lub nieszczelności. Element ten bywa bardzo drogi, więc jest to przestrogą dla osób nabywających takie auto. Gdy pojazd dodatkowo nie ma mocy, problemem może być turbosprężarka lub węże przy intercoolerze. Naprawa węży bywa dosyć tania, gdyż ich cena waha się od kilkudziesięciu do kilkuset złotych. Natomiast naprawa turbiny to już droższy wydatek. Auta z silnikami benzynowymi również mogą emitować czarny kolor, którego najczęstszym powodem jest źle przeprowadzony proces podniesienia mocy silnika. Problemem może być tutaj źle ustawiony kąt wyprzedzenia wtrysku, który jest modyfikowany właśnie podczas takiego zabiegu.
- Spaliny o barwie szarej - układ wydechowy wydobywa spaliny o kolorze szarym często z powodu zbyt bogatej mieszanki paliwa. Za dobór proporcji odpowiada komputer, który do nierozgrzanego silnika podaje więcej paliwa w stosunku do powietrza, co pozwala rozgrzać motor. Wraz ze wzrostem temperatury modyfikowane są proporcje. Problemem może być więc czujnik temperatury silnika, który błędnie odczytuje dane i przekazuje je do komputera. Drugim objawem przy takiej usterce jest zwiększenie zużycia paliwa. W silnikach z turbodoładowaniem, spaliny o kolorze szarym mogą oznaczać awarię turbosprężarki. Częstym przypadkiem jest wówczas wyciek oleju silnikowego, który dostaje się do układu dolotowego silnika.
- Spaliny o barwie niebieskiej - niebieski dym może pojawić się po odpaleniu silnika, który przez dłuższy czas nie był uruchamiany. Wówczas kolor ten powinien zniknąć po rozgrzaniu się jednostki napędowej. Jeśli nie dojdzie do zniknięcia barwy niebieskiej, może oznaczać to poważne zmęczenie motoru. Dochodzi w nim do nadmiernego spalania oleju silnikowego. Drugim objawem może być wysokie zużycie oleju silnikowego. Pamiętajmy, że silnik ma prawo zużywać olej, ale nie powinno to być więcej niż przewiduje producent. Remont bardzo wyeksploatowanej jednostki może przynieść bardzo duże koszty.
- Spaliny o barwie białej - biały dym jak i szary, może oznaczać uszkodzenie turbosprężarki, z której wycieka olej i dostaje się do układu dolotowego, skąd trafia do komory spalania. Biała barwa to także słynna oznaka uszkodzenia uszczelki pod głowicą. Ma to miejsce zwłaszcza, gdy dym pojawia się podczas przyśpieszania. Drugim objawem może być spadek mocy silnika i ubytki płynu chłodniczego, który przedostaje się do komory spalania powodując taki efekt.
- Spaliny o barwie brunatnej - często oznaczają nadmierne zużycie gładzi silników lub pierścieni tłokowych poprzez duże zużycie silnika, niedostateczne smarowanie lub dostanie się do cylindrów nieczystości. Drugim objawem powinien być spadek mocy oraz większe zużycie paliwa oraz oleju silnikowego.
Barwa gazów wydechowych zdradzić może wiele informacji na temat kondycji silnika. Nie warto jej bagatelizować, gdyż może być to sygnał ostrzegawczy przed dużym wydatkiem.